Wanneer heeft een kind fysiotherapie nodig?

Uw kind leert in zijn kinderjaren spelenderwijs bewegen en ontwikkelt zo de zintuigen en motoriek. Kruipen, springen, klimmen, fietsen, schrijven ‒ allemaal vaardigheden die uw kind zich eigen maakt.

Kinderfysiotherapie

Behandeling algemeen:

Een kind / jongere met sensomotorische ontwikkelingsproblemen of problemen met het houding- en bewegingsapparaat  kan gebaat zijn bij behandeling door een kinderfysiotherapeut.

Bij vragen of twijfels kan uw kind terecht voor een eenmalige screening. Er vindt dan een uitgebreide observatie plaats, waarbij naar meerdere aspecten van de sensomotorische en lichamelijk ontwikkeling wordt gekeken. Is nadere informatie of onderzoek nodig, dan neemt de kinderfysiotherapeut contact op met de huisarts of specialist.

De behandeling is vaak spelenderwijs, waarbij het kind centraal staat, maar ook adviezen gegeven kunnen worden aan ouders en andere betrokkenen. Het doel van de behandeling is dat uw kind weer beter gaat functioneren en plezier krijgt in bewegen

Motorische ontwikkeling

Ieder kind ontwikkelt zich op zijn manier, in zijn eigen tempo. Leert uw kind ten opzichte van vriendjes bijvoorbeeld later fietsen, dan betekent dat nog niet dat er sprake is van een achterstand. Het leren van vaardigheden, dus ook de motorische, verloopt in de verschillende leeftijdsfasen op een andere manier.

Meestal verloopt de ontwikkeling normaal. Bij sommige baby’s en kinderen kan de ontwikkeling als gevolg van verschillende oorzaken vertraagd of afwijkend verlopen. Ook kunnen kinderen door problemen aan het bewegingsapparaat en/of pijnklachten op een andere manier gaan staan of bewegen.

Consultatiebureauartsen, huisartsen, kinder(revalidatie)artsen en kinderorthopeden kunnen aangeven of uw kind in zijn ontwikkeling wordt belemmerd. Vaak signaleert uzelf of de leerkracht als eerste dat uw kind motorische problemen heeft.

Motorische stoornissen kunnen gepaard gaan met cognitieve of leerproblemen en stoornissen in de sociaal-emotionele ontwikkeling of in gedrag. De kinderfysiotherapeut beschikt over specifieke pedagogische en didactische kennis en vaardigheden om uw kind verder te helpen.

De motorische ontwikkeling van uw baby of jong kind kan door problemen rondom de geboorte vertraagd of afwijkend verlopen. Kinderfysiotherapeutische behandeling van zuigelingen en jonge kinderen vindt bij u thuis plaats. In deze vertrouwde omgeving voor uw kind of baby worden oefeningen gegeven die direct toepasbaar zijn.

Redenen om kinderfysiotherapie in te schakelen bij pasgeborenen:

• Onrust en/of veel huilen
• Voelt slap aan of is juist heel gespannen bij het oppakken
• Speciale manier van voortbewegen (bijv. billenschuiven)
• Voorkeurshouding, met als gevolg vaak afvlakking van de schedel
• Motorische ontwikkelingsachterstand zonder verklaarbare reden (bijv. niet goed op de ellebogen of handen willen steunen)
• Afwijkende motorische ontwikkeling, als gevolg van problemen tijdens de zwangerschap of rondom geboorte, bijv. vroeggeboorte, centraal neurologische aandoening, zenuwbeschadiging (erbse parese)
• Aangeboren afwijkingen, zoals syndroom van Down of stofwisselingsziekten

Prematuren

Bij een te vroeg geboren baby verloopt de ontwikkeling vaak wat anders dan bij volgroeide baby’s die rond 40 weken zwangerschap geboren zijn. De baby bereikt mijlpalen zoals rollen, kruipen en lopen gemiddeld wat later en hij heeft een grotere kans op een ontwikkelingsachterstand dan baby’s die volgroeid geboren zijn. Toch groeien de meeste te vroeg geboren baby’s op tot gezonde kinderen, zonder achterstand.

De jeugdarts van het consultatiebureau of de kinderarts van het ziekenhuis kunnen het advies geven om kinderfysiotherapie op te starten. De baby wordt gevolgd in zijn ontwikkeling en wanneer het nodig is, krijgen de ouders houdings- en hanteringsadviezen en tips om de ontwikkeling te stimuleren.

Baby’s geboren voor de 32^ste week zwangerschap en / of met een geboortegewicht onder de 1500 gram, komen in aanmerking voor het ToP-programma. Uitleg hierover kun je vinden op de pagina “specialisme”.

Peuters en kleuters

In de peuterspeelzaal en op het schoolplein zie je veel kinderen spelen en valt de variatie in de manier van bewegen op. De rustige kinderen, de wildebrassen, allemaal zijn ze bezig met hun eigen spel.
Veel nieuwe vaardigheden die peuters en kleuters leren, hebben te maken met stabiliteit, evenwicht en coördinatie. Fietsen, steppen, hinkelen, rennen en klimmen: bij elke vaardigheid is een goede lichaamscontrole nodig. Wanneer die controle ontbreekt of is verminderd, leert het kind de vaardigheden pas in een later stadium. Een kind dat zich niet zeker voelt bij bepaalde motorische vaardigheden, gaat die vaak ontwijken. Zo doet het kind minder ervaring op, wat het leerproces kan bemoeilijken.

Het is soms nodig dat een kind hulp krijgt van de kinderfysiotherapeut. Die hulp kan worden ingeschakeld bij:

Oudere kinderen

Oudere kinderen worden steeds zelfstandiger. Hun wereld wordt alsmaar groter, maar ook complexer. Ze moeten meerdere dingen doen en op veel meer dingen letten. Bij het fietsen moeten ze bijvoorbeeld trappen, het stuur rechthouden én op het verkeer letten. Ook schrijven is voor kinderen een complexe vaardigheid. De lettervormen en -grootte, tussen de lijnen schrijven, zeker in begin valt het allemaal niet mee.
Bij wat oudere kinderen wordt ook het competitie-element steeds belangrijker. Bij gymlessen, op het schoolplein en bij de sportvereniging wordt gekeken wie de snelste of beste is. Enkele kinderen vallen juist op omdat ze niet mee (kunnen) doen aan de activiteit. Ze zijn motorisch onhandiger of bewegen houterig. Sommigen zijn angstig om te bewegen, anderen zoeken juist veel bewegingsprikkels op maar doen dit impulsief en slordig. Problemen met de concentratie en met het efficiënt uitvoeren van de beweging/opdracht kunnen hierbij een rol spelen.

Ook binnen deze leeftijdsgroep zijn er kinderen die veel baat kunnen hebben bij de hulp van een kinderfysiotherapeut. Redenen kunnen zijn:

• Motorische ontwikkelingsachterstand
  • Evenwichtsproblemen
  • Moeite met complexe vaardigheden
• Schrijfproblemen
• Houdingsproblemen, scoliose (rugafwijkingen)
• Sensomotorische problemen
• Ademhalingsproblemen
• Concentratieproblemen, bijvoorbeeld als gevolg van bewegingsonrust

• Sensorische integratie problematiek, zintuigelijke informatieverwerkingsproblemen
• ADHD en pervasieve ontwikkelingsstoornissen
• Pijn
• Sportblessures
• Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK)
• Aangeboren aandoeningen
  • Bijv. syndroom van Down
  • Spierziekten

Kinderen met een beperking

Een kind kan door meerdere oorzaken een (complexe) achterstand in de ontwikkeling hebben. Dit kan direct bij de geboorte duidelijk zijn, zoals bij stofwisselingsziekte, een syndroom of spierziekte, maar kan ook later ontstaan door b.v. een ziekte of ongeluk. Deze groep kinderen hebben baat bij een behandeling, die goed afgestemd is op hun mogelijkheden en een juiste benadering. Waarbij de kinderfysiotherapeut rekening houdt met verschillende aspecten van de ontwikkeling en belastbaarheid van het kind en ouders. Inzet van en afstemming met ouders, school en andere zorgverleners is bij hun extra van belang. Ook het tijdig overwegen van hulpmiddelen kan nodig zijn.